84 වන උපන්දිනය සැමරූ ටින්ටින්

අප බොහෝදෙනෙකු දැක ඇති, ඉස්සරහින් ඉහලට ඉස්සුන ලාක්ෂණික කොණ්ඩයක් හිමි තරුණ පුවත්පත් වාර්තාකරුවකු වන ටින්ටින් සහ ඔහු පෙනී සිටින "ටින්ටින්ගේ වීරක්‍රියා" කතා පෙලට 2013 ජනවාරි 10 වනදා අවුරුදු 84ක් පිරුනා. බෙල්ජියානු ජාතික කාටූන් ශිල්පියෙකු වූ ජෝර්ජස් රෙමී හෙවත් "හර්ජි" විසින් ටින්ටින් නිර්මාණය කොට මුලින්ම කලඑළි බස්වන ලද්දේ 1929 ජනවාරි 10 වනදා. එදා පටන් අඩසියවසක් මුළුල්ලේ ටින්ටින් තමන්ගේ වීරක්‍රියා මගින් ලෝකය පුරාවටම සිය නම ප්‍රචලිත කළා. මේ අඩසියවසක කාලය තුල ඔහු ලෝකයේ මහාද්වීප සියල්ලටම ගියා පමණක් නොව සඳ මත පා තබන්නත්, පිටසක්වල යානයකට ගොඩවෙන්නටත් සමත් වුනා. නමුත් මේ අඩසියවස මුළුල්ලේම ටින්ටින් වයසට ගියේ නම් නැහැ.

හර්ජි මුලින්ම ටින්ටින් කතා නිර්මාණය කලේ Le XXe Siècle (විසිවන සියවස) නම් ප්‍රංශ භාෂාවෙන් මුද්‍රණය වන බෙල්ජියානු සඟරාවක, ළමයින් සඳහා වූ Le Petit Vingtième කියන අතිරේකයට. මුලින්ම ටින්ටින් නිර්මාණය කරද්දී හර්ජිට වයස අවුරුදු 22 පිරී තිබුනෙත් නැහැ.

Tintin (Stockel Metro Station, Brussels), William Murphy, Fotopedia.



මුලින්ම පල කළ ටින්ටින් කතා සාර්ථක වුන අතර සඟරාවේ අලෙවියත් කිහිප ගුණයකින් වැඩි වුනා. නමුත් මේ කතා, එනම් Tintin in the Land of Soviets (1929-30) සහ Tintin in the Congo (1930-31) කියන කතා දෙක, එතරම් පුළුල් පර්යේෂණයකින් තොරව නිර්මාණය කල ඒවා බව සඳහන්. ඒවා නිර්මාණය කල අවස්තාව වනවිට හර්ජිට අදාළ රටවල් දෙකම ගැන තිබුනේ ඉතා සීමා සහිත අදහසක්. බෙල්ජියානු යටත් විජිතයක් වූ බෙල්ජියානු කොන්ගෝව පිළිබඳ ඔහු දැනගත්තේ මිෂනාරිවරුන්ගෙන්. මෑත කාලයේත් කතාව අප්‍රිකානු විචාරකයන් විසින් විවේචනය කෙරුනේ එයින් ස්වදේශික අප්‍රිකානු ගෝත්‍රිකයන් හෑල්ලුවට ලක් කෙරෙන බව පවසමින්. පළමු ටින්ටින් කතා නවයම මුලින්ම පල කෙරුනේ කළු සුදු වර්ණයෙන්. ඒවා පසුව වර්ණ ගන්වනු ලැබුවා. නමුත් Tintin in the Land of Soviets කතාව හර්ජි විසින් වර්ණ ගන්වා ප්‍රකාශ කෙරුනේ නැහැ. ඇතැම්විට ඊට හේතු වන්නට ඇත්තේ එම කතාව පිළිබඳ ඔහුද එතරම් සෑහීමකට පත් නොවීම විය හැකියි.

කෙසේ වුනත් පසු කාලීනව පලවූ කතා හර්ජි විසින් නිර්මාණය කෙරුනේ සැලකියයුතු මට්ටමේ පර්යේෂණයකට පසුවයි. 1940 දක්වා පලවූ පළමු කතා නවය තුල දේශපාලන තේමා රැගත් කතා කිහිපයක්ම තිබුනා. දෙවන ලෝක යුධ සමයේ බෙල්ජියම යටත් කරගත් ජර්මානුන් ඔහු රැකියාව කල සඟරාව වසා දැමූ අතර සිය රැකියාව අහිමි වූ හර්ජිට අලුත් රැකියාවක් සොයා යන්නට සිදු වුනා. මෙහිදී ඔහුට Le soire (The Evening) කියන ප්‍රසිද්ධ පුවත්පතට බැඳීමට අවස්තාව ලැබුනා. එහිදී ඔහු දේශපාලන තේමා රහිත කතා නිර්මාණය කලේ ජර්මන් බලධාරීන්ගේ උදහසට ලක්වීමෙන් ගැලවීමටයි.

ලෝක යුද්ධය නිමා වීමෙන් පසු ටික කලක් හර්ජි දිගටම ඒ පුවත්පතේ සේවය කළා. නමුත් 1949 එයින් ඉවත් වී ඔහු 1950දී තමන්ගේම ආයතනයක් Studios Hergé නමින් පිහිටුවා ගත්තා. නිර්මාණකරුවාගේ ස්වාධීනත්වය වැඩි වීමත් සමඟ ටින්ටින් කතා තවත් ජනප්‍රිය වන්නට වුනා. හර්ජි තමන්ගේම ආයතනයක් පිහිටුවාගත් පසු මුලින්ම කලේ ටින්ටින් චන්ද්‍ර ගමනකට යොමු කිරීමයි. ඒ Destination Moon සහ Explorers on the Moon පොත් හරහායි.

හර්ජි තමන්ගේ ටින්ටින් කතාවලට බොහෝ විටම කාලීන මාතෘකා යොදා ගත්තා. එවැනි උදාහරණ ගණනාවක්ම අපට දකින්න පුළුවන්. ටින්ටින් 1930 ගණන්වල චීනයට යන්නේ ජපනුන් විසින් මැන්චූරියාව ආක්‍රමණය කලාට පසුව. The Blue Lotus කතාවට ඒ ආක්‍රමණයත් පසුබිම් වෙනවා. The Broken Ear කතාවට බොලිවියාව සහ පැරගුවේ රට අතර 1930 ගණන්වල ඇතිවූ Gran Chaco War කියන යුද්ධය පසුබිම් වෙනවා. එමෙන්ම ජනරාල් අල්කසාර් සහ ජනරාල් ටැපියෝකා වැනි චරිතවලින් සමකාලීන ලතින් ඇමරිකානු හමුදා පාලකයන් පිලිබඹු වන බවත් පෙනෙනවා. ඒ වගේම ටින්ටින් හඳට යන්නෙත් අභාවකාශ ගමන් පිළිබඳ අවධානය යොමු වන්නට පටන් ගන්නා කාලයේමයි. හර්ජි විසින් ටින්ටින් ටිබෙට් රටට යවන්නේ 1958-60 කාලයේ. මේ කාලයේ ටිබෙටය කෙරෙහිත් ජාත්‍යන්තර අවධානය යොමු වුනා. 1959 අවුරුද්දේ ටිබෙට් රටේ චීනයට විරුද්ධ කැරැල්ලක් ඇති වෙනවා. නමුත් මේ කැරැල්ල නම් කතාවට පසුබිම් වන්නේ නැහැ.

හර්ජි ඇතැම් කතා සඳහා කල්පිත රාජ්‍යයන් නිර්මාණය කළා. ලතින් ඇමරිකාවේ සැන් තියොඩොරෝස්, නුඑවෝ රිකා සහ සාඕ රීකා, බෝල්කන් ප්‍රදේශයේ සිල්ඩේවියාව සහ බොඩෝරියාව වගේම අරාබියේ ඛේමඩ් වැනි රටවල් මේ සඳහා උදාහරණ වෙනවා. මේ අතර ඇති චරිතත් ඇතැම් විට බොහොම වැදගත්. උදාහරණයක් වශයෙන් කතාවේ හමුවන බොඩෝරියාවේ පාලක ඛුර්වි ටාෂ් ඇත්තෙන්ම කතාවට කෙලින්ම සම්බන්ධ වන්නේ නැහැ. නමුත් ඔහුගේ පෝස්ටර, දැවැන්ත ප්‍රතිමා, චිත්‍ර ආදිය යන යන තැන දකින්නට ලැබෙනවා. ඒ වගේම ඒ රටේ රාජ්‍ය ලාංඡනය වන්නේ රතු පසුබිමක ඇති උඩු රැවුලක්. මේ පාලකයාගේ උඩු රැවුලයි. ඒ විතරක් නොව එරට නිලධාරීන් දිවුරන්නෙත් "ඛුර්වි ටාෂ්ගේ රවුල්ගස් පල්ලා" (By the whiskers of Khurvi Tasch) කියායි. ඇත්තෙන්ම මෙම චරිතය තුලින් හිට්ලර්, ස්ටාලින්, මුසෝලිනි යන සියල්ලන්ගේම ලක්ෂණ ටික ටික දකින්නට පුළුවන්. (දැවැන්ත ප්‍රතිමා නම් මතකයට නගන්නේ ස්ටාලින්ව).

හර්ජි විසින් සිය ජීවිත කාලය තුල ටින්ටින් කතා 23ක් සම්පූර්ණයෙන් නිර්මාණය කළා. එක කතාවක් ඔහු අතහැර දැම්මා. එමෙන්ම 1983 මාර්තු 3 වනදා ඔහු මියයනවිට Tintin and Alph-Art නම් තවත් කතාවක් අඩ වශයෙන් නිමවා තිබුණා. පසුව හර්ජි පදනමේ මැදිහත් වීමෙන් 1986 දී එය මුල් වරට ප්‍රකාශයට පත් කෙරුනා.