ඕනෑම කලාවක් පරිදිම චිත්‍ර කලා ඉතිහාසය ද විවිධ හැල හැප්පීම්, දේශපාලන ගැටීම් සහ අභිරහස්වලින් අනූන එකකි. පුනරුද සමයේ සහ ඉන් පසුව වුවද ප්‍රසිද්ධියට පත් චිත්‍ර ශිල්පීන් යම් යම් කාළවලදී යම් ප්‍රභූන් වෙනුවෙන් හෝ පල්ලිය වෙනුවෙන් හෝ සේවය කළෝ වූහ. එසේ ම චිත්‍ර කලාව යම් දේශපාලන මතවාදයක් වෙනුවෙන් යොදාගත්තවුන් ද විශේෂයෙන් ම 19 වන සියවස වනවිට දක්නට ලැබුණි.
චිත්‍ර කලා ඉතිහාසයේ අභිරහස් අතුරින් ස්පාඤ්ඤ චිත්‍ර ශිල්පී ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ගෝයා (Francisco Goya) විසින් අඳින ලද නිර්වස්ත්‍ර මාහා (La maja desnuda - The Nude Maja) සහ වස්ත්‍ර හැඳි මාහා (La maja vestida - The Clothed Maja) නම් චිත්‍ර පිළිබඳ වන අභිරහස අදටත් නොවිසඳුණ එකකි.
මාහා යනු සමකාලීන ස්පාඤ්ඤයේ පහළ පැලැන්තියේ කාන්තාවක හැඳින්වූ නමකි. එවන් පුරුෂයකු මාහෝ (Majo) ලෙස හඳුන්වන ලදී. නිරුවත් මාහා චිත්‍රයෙන් එම නිරූපිත කාන්තාව කිනම් යුගයක කාන්තාවකදැයි නිසැකව කිව නොහැකි වන නමුදු වස්ත්‍ර හැඳි මාහාගේ ඇඳුම් ආයිත්තම්වලින් ඇය සමකාලීන පහළ පැලැන්තියේ තරුණියක විනා දේව කතාවක හෝ වෙනත් ඓතිහාසික පුවතක හෝ එන කාන්තාවක නොවන බව පැහැදිලි විය.
නිර්වස්ත්‍ර මාහාගේ අභිරහසට මුල පිරෙන්නේ 1808 දී එරට අගමැතිවරයා වූ මැනුවෙල් ගොඩෝයිගේ (Manuel Godoy) නිවස ස්පාඤ්ඤ ආගමික අධිකරණය විසින් පරික්ෂාවට බඳුන් කළ අවස්ථාවේ ය. එහි තිබී චිත්‍ර එකතුවක් හමුවන අතර ඒ අතර 'ගැටලු සහගත' නිර්මාණ කිහිපයක් ද වේ. 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' ද ඒ අතර වෙයි.
'නිර්වත්‍ර මාහා' ගැටලු සහගත වූයේ එය නිරුවත් චිත්‍රයක් වූ හෙයින් නොවේ. පුනරුද සමයේ බොහෝ චිත්‍ර ශිල්පීන් නිරුවත් රූප ඇඳි අතර පැරණි දේව කතාවල දෙවඟනන් හෝ වීරයන් හෝ පෙන්නුම් කෙරෙන එවන් චිත්‍ර ඕනෑතරම් විය. එහෙත් 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' ඊට වඩා වෙනස් ආකාරයේ සිතුවමක් වූයේය.
පුනරුද සමයේ සහ ඉන් පසු සාමාන්‍ය කාන්තා නිරුවත් චිත්‍රවල යම් 'සභ්‍යත්වයක්' දක්නට තිබුණි. විටෙක ඔවුන් පසුපස හරවා සිටින අතර ඉදිරිපස දැක්වෙන චිත්‍රවල බොහෝ විට ඔවුන් දැක්වුනේ චිත්‍රය නරඹන්නා දෙස කෙළින් බලාගෙන සිටින අයුරින් නොවේ. බොටිචෙලිගේ සුප්‍රකට 'වීනස්ගේ උපත' වැනි ඇතැම් චිත්‍රවල දැක්වුන කාන්තාවෝ සිය රහස් ප්‍රදේශ වසාගෙන සිටිති. මෙම චිත්‍ර ශිල්පීහු එවක කතෝලික පල්ලියේ ද විරුද්ධතාවක් නොමැතිව සිය කලා කෘතීන් නිර්මාණය කළ අතර ඇතැම් චිත්‍ර ශිල්පීහු විවිධ අවස්ථාවල පල්ලිය වෙනුවෙන් ද සේවය කළ හ.
'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' එවන් චිත්‍රයක් නොවීය. ඇය චිත්‍රය ඉදිරිපසින් සිටින නරඹන්නා දෙස එක එල්ලේ බලා සිටින්නේ සිය නිරුවත පිළිබඳ කිසිදු ලජ්ජාවක් නොමැතිවය. එය එම අර්ථයෙන් ගත් කළ 'අශ්ලීල' නිර්මාණයකි. එමෙන්ම ඇගේ රහස්‍ය ප්‍රදේශයේ රෝම පැහැදිලිව දක්වා ඇති අතර එය යුරෝපයේ පුනරුද සමයෙහි මින් පෙර නුදුටු සිද්ධියක් විය.
දුගී ප්‍රභූ පවුලක ඉපිද, 1784 දී මැඩ්‍රිඩ් නුවර සේවයට පැමිණි ගොඩෝයි මීළඟ ස්පාඤ්ඤ රජු බවට පත් වූ චාර්ල්ස් කුමාරයා සහ ඔහුගේ බිරිඳ වූ මාරියා ලුවීසා දැන හඳුනාගත්තේය. 1788 දී කුමරුවා සිව් වැනි චාර්ල්ස් ලෙස රජකමට පත් වූ පසු ඔහු හා රැජිණගේ අවශ්‍යතාව මත වේගයෙන් උසස්වීම් ලද ගොඩෝයි 1792-97 සහ 1801-08 සමයේ එරට අගමැති ධූරය දැරීය.
ගොඩෝයි යනු සුප්‍රකට ස්ත්‍රී ලෝලියකු වූ අතර මාරියා ලුවීසා රැජිණ සමඟ ද අයථා සම්බන්ධයක් පවත්වාගන යන ලද බව කට කතා පැතිර තිබිණ. ඔහු විවාහයට පිටින් පෙපීටා ටූඩෝ නම් කාන්තාවක හා සම්බන්ධයක් පවත්වාගෙන ගියේය.
ආගමික අධිකරණය විසින් ගොඩෝයි සහ ඔහුගේ චිත්‍ර එකතුවේ භාරකරුගෙන් අදාළ චිත්‍ර ඇඳි ශිල්පීන් පිළිබඳ ප්‍රශ්න කරන ලදී. මේ අනුව නිර්වස්ත්‍ර මාහා හේතුවෙන් ගෝයාට ද අධිකරණය ඉදිරියේ පෙනී සිටීමට සිදු විය.
ඔහුගෙන් මෙම චිත්‍රය පිළිබඳ ප්‍රශ්න කෙරුණ අතර එය ප්‍රකට ඉතාලි චිත්‍ර ශිල්පී ටයිටියන්ගේ සම්ප්‍රදාය අනුගමනය කරමින් ඔහු විසින් අඳින ලද බව ගෝයා කියා සිටියේය. කෙසේ වෙතත් මෙම චිත්‍රය අඳින ලද්දේ කිනම් අරමුණකින් ද සහ කවුරුන් වෙනුවෙන් ද යන්න පිළිබඳව ප්‍රශ්න කරන ලදී. (ගොඩෝයි සතුව එම චිත්‍රය තිබීම ඔහු විසින් එය අඳවන ලද බවට නිසැකව පිළිගැනීමට සාක්ෂියක් නොවී ය). අවාසනාවකට මෙන් මෙම ප්‍රශ්නවලට ගෝයා දුන් පිළිතුර පිළිබඳ සටහනක් නොමැත.
මේ අනුව, ගොඩෝයි සතුව චිත්‍රය තිබුණ ද එය ඔහු විසින්ම අඳවන ලදැයි සියයට සියයක් සනාථ වී නොමැත.
මේ හේතුව නිසාම නිර්වස්ත්‍ර මාහා චිත්‍රය සඳහා නිරූපිකාව ලෙස කටයුතු කරන ලද්දේ කවරෙක්දැයි යන්න ද සනාථ වී නොමැත. බොහෝ විචාරකයන් විශ්වාස කරන්නේ පෙපීටා ටූඩෝ මෙම චිත්‍ර සඳහා නිරූපිකාව ලෙස පෙනී සිටි බවය.
මේ අතර තවත් මතයක් වන්නේ ගෝයා එවකට සමීප ඇසුරක් පවත්වාගෙන ගිය ඇල්බාහි ආදිපාදවරිය මෙම චිත්‍රය සඳහා පෙනී සිටි නිරූපිකාව බව ය. මෙම මතය මුල්බැසගැනීමට හේතු වූයේ ආදිපාදවරියගේ ආලේඛන චිත්‍ර රැසක් ගෝයා විසින් අඳින ලද බැවිනි. ඔවුන් අතර ඉතාමත්ම සමීප ඇසුරක් පැවති අතර 1802 දී ඇය අභිරහස් අන්දමින් මිය ගියාය. ඒ වනවිට ගෝයා නිර්වස්ත්‍ර මාහා ඇඳ අවසන් ව තිබූ නමුත් වස්ත්‍ර ඇඳි මාහා නිමකොට නොතිබුණි.
1958 දී නිර්මාණය වූ 'ද නේකඩ් මාහා' හෙවත් 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' හොලිවුඩ් චිත්‍රපටය ද ප්‍රති නිර්මාණය කරනු ලැබුවේ ඇල්බා ආදිපාදවරිය එම චිත්‍රයෙහි නිරූපිකාව වූ බව ය. එමෙන්ම සාමාන්‍යයෙන් පිළිගනු ලබන අයුරින් ඇය වස දී මරා දැමෙන බව ද එහි සඳහන් ය. ඇගේ මරණය පිළිබඳ අදහස කෙසේ වෙතත් නිරුවත් චිත්‍රයට නිරූපිකාව ලෙස කටයුතු කිරීම පිළිබඳව නම් බොහෝ ඉතිහාසකරුවන් අතර ඇත්තේ සැකයකි.
1808 දී සිව් වැනි චාර්ල්ස් බලයෙන් පහ කෙරුණ අතර චාර්ල්ස්ගේ පුත් හත්වන ෆර්ඩිනන්ඩ් රජකමට පත් විය. චාර්ල්ස් රජු යළි කිරුළ ලබා ගැනීම පිණිස නැපෝලියන් අධිරාජයාගේ උපකාර පැතීය. නැපෝලියන් කළේ චාර්ල්ස් සහ ෆර්ඩිනන්ඩ් දෙපළටම බලයෙන් ඉවත් වීමට බල කර සිය සහෝදර ජෝසෆ් කිරුලෙහි හිඳුවීමය. ගොඩෝයි ස්පාඤ්ඤය හැර ගියේය. ඔහුට යළි එරටට පැමිණීමට අවසර ලැබුණේ 1844 දී ය.
මැඩ්‍රිඩ් නුවර මුසෙයෝ ඩෙල් ප්‍රාඩෝ හෙවත් ප්‍රාඩෝ කෞතුකාගාරයේ එක් තැනෙක ගෝයාගේ මාහා චිත්‍ර දෙක වර්තමානයේදී ප්‍රදර්ශනය සඳහා තබා ඇත. එහි නිරූපිකාව පිළිබඳ මෙන්ම එය ඇඳීමේ නිශ්චිත අරමුණ පිළිබඳ අභිරහස් පසෙක තිබියදී 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' චිත්‍ර කලා ඉතිහාසය වෙනස් කළ කලා කෘතියක් ලෙස සැලකිය හැක්කේය.
චිත්‍ර කලා ඉතිහාසයේ අභිරහස් අතුරින් ස්පාඤ්ඤ චිත්‍ර ශිල්පී ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ගෝයා (Francisco Goya) විසින් අඳින ලද නිර්වස්ත්‍ර මාහා (La maja desnuda - The Nude Maja) සහ වස්ත්‍ර හැඳි මාහා (La maja vestida - The Clothed Maja) නම් චිත්‍ර පිළිබඳ වන අභිරහස අදටත් නොවිසඳුණ එකකි.
 |
| The Nude Maja - Goya |
මාහා යනු සමකාලීන ස්පාඤ්ඤයේ පහළ පැලැන්තියේ කාන්තාවක හැඳින්වූ නමකි. එවන් පුරුෂයකු මාහෝ (Majo) ලෙස හඳුන්වන ලදී. නිරුවත් මාහා චිත්‍රයෙන් එම නිරූපිත කාන්තාව කිනම් යුගයක කාන්තාවකදැයි නිසැකව කිව නොහැකි වන නමුදු වස්ත්‍ර හැඳි මාහාගේ ඇඳුම් ආයිත්තම්වලින් ඇය සමකාලීන පහළ පැලැන්තියේ තරුණියක විනා දේව කතාවක හෝ වෙනත් ඓතිහාසික පුවතක හෝ එන කාන්තාවක නොවන බව පැහැදිලි විය.
 |
| The Clothed Maja - Goya |
නිර්වස්ත්‍ර මාහාගේ අභිරහසට මුල පිරෙන්නේ 1808 දී එරට අගමැතිවරයා වූ මැනුවෙල් ගොඩෝයිගේ (Manuel Godoy) නිවස ස්පාඤ්ඤ ආගමික අධිකරණය විසින් පරික්ෂාවට බඳුන් කළ අවස්ථාවේ ය. එහි තිබී චිත්‍ර එකතුවක් හමුවන අතර ඒ අතර 'ගැටලු සහගත' නිර්මාණ කිහිපයක් ද වේ. 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' ද ඒ අතර වෙයි.
'නිර්වත්‍ර මාහා' ගැටලු සහගත වූයේ එය නිරුවත් චිත්‍රයක් වූ හෙයින් නොවේ. පුනරුද සමයේ බොහෝ චිත්‍ර ශිල්පීන් නිරුවත් රූප ඇඳි අතර පැරණි දේව කතාවල දෙවඟනන් හෝ වීරයන් හෝ පෙන්නුම් කෙරෙන එවන් චිත්‍ර ඕනෑතරම් විය. එහෙත් 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' ඊට වඩා වෙනස් ආකාරයේ සිතුවමක් වූයේය.
පුනරුද සමයේ සහ ඉන් පසු සාමාන්‍ය කාන්තා නිරුවත් චිත්‍රවල යම් 'සභ්‍යත්වයක්' දක්නට තිබුණි. විටෙක ඔවුන් පසුපස හරවා සිටින අතර ඉදිරිපස දැක්වෙන චිත්‍රවල බොහෝ විට ඔවුන් දැක්වුනේ චිත්‍රය නරඹන්නා දෙස කෙළින් බලාගෙන සිටින අයුරින් නොවේ. බොටිචෙලිගේ සුප්‍රකට 'වීනස්ගේ උපත' වැනි ඇතැම් චිත්‍රවල දැක්වුන කාන්තාවෝ සිය රහස් ප්‍රදේශ වසාගෙන සිටිති. මෙම චිත්‍ර ශිල්පීහු එවක කතෝලික පල්ලියේ ද විරුද්ධතාවක් නොමැතිව සිය කලා කෘතීන් නිර්මාණය කළ අතර ඇතැම් චිත්‍ර ශිල්පීහු විවිධ අවස්ථාවල පල්ලිය වෙනුවෙන් ද සේවය කළ හ.
'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' එවන් චිත්‍රයක් නොවීය. ඇය චිත්‍රය ඉදිරිපසින් සිටින නරඹන්නා දෙස එක එල්ලේ බලා සිටින්නේ සිය නිරුවත පිළිබඳ කිසිදු ලජ්ජාවක් නොමැතිවය. එය එම අර්ථයෙන් ගත් කළ 'අශ්ලීල' නිර්මාණයකි. එමෙන්ම ඇගේ රහස්‍ය ප්‍රදේශයේ රෝම පැහැදිලිව දක්වා ඇති අතර එය යුරෝපයේ පුනරුද සමයෙහි මින් පෙර නුදුටු සිද්ධියක් විය.
 |
| මැනුවෙල් ගොඩෝයි - ගෝයාගේ චිත්‍රයකි |
දුගී ප්‍රභූ පවුලක ඉපිද, 1784 දී මැඩ්‍රිඩ් නුවර සේවයට පැමිණි ගොඩෝයි මීළඟ ස්පාඤ්ඤ රජු බවට පත් වූ චාර්ල්ස් කුමාරයා සහ ඔහුගේ බිරිඳ වූ මාරියා ලුවීසා දැන හඳුනාගත්තේය. 1788 දී කුමරුවා සිව් වැනි චාර්ල්ස් ලෙස රජකමට පත් වූ පසු ඔහු හා රැජිණගේ අවශ්‍යතාව මත වේගයෙන් උසස්වීම් ලද ගොඩෝයි 1792-97 සහ 1801-08 සමයේ එරට අගමැති ධූරය දැරීය.
ගොඩෝයි යනු සුප්‍රකට ස්ත්‍රී ලෝලියකු වූ අතර මාරියා ලුවීසා රැජිණ සමඟ ද අයථා සම්බන්ධයක් පවත්වාගන යන ලද බව කට කතා පැතිර තිබිණ. ඔහු විවාහයට පිටින් පෙපීටා ටූඩෝ නම් කාන්තාවක හා සම්බන්ධයක් පවත්වාගෙන ගියේය.
ආගමික අධිකරණය විසින් ගොඩෝයි සහ ඔහුගේ චිත්‍ර එකතුවේ භාරකරුගෙන් අදාළ චිත්‍ර ඇඳි ශිල්පීන් පිළිබඳ ප්‍රශ්න කරන ලදී. මේ අනුව නිර්වස්ත්‍ර මාහා හේතුවෙන් ගෝයාට ද අධිකරණය ඉදිරියේ පෙනී සිටීමට සිදු විය.
 |
| ස්වයං ආලේඛන චිත්‍රයක් - ගෝයා |
ඔහුගෙන් මෙම චිත්‍රය පිළිබඳ ප්‍රශ්න කෙරුණ අතර එය ප්‍රකට ඉතාලි චිත්‍ර ශිල්පී ටයිටියන්ගේ සම්ප්‍රදාය අනුගමනය කරමින් ඔහු විසින් අඳින ලද බව ගෝයා කියා සිටියේය. කෙසේ වෙතත් මෙම චිත්‍රය අඳින ලද්දේ කිනම් අරමුණකින් ද සහ කවුරුන් වෙනුවෙන් ද යන්න පිළිබඳව ප්‍රශ්න කරන ලදී. (ගොඩෝයි සතුව එම චිත්‍රය තිබීම ඔහු විසින් එය අඳවන ලද බවට නිසැකව පිළිගැනීමට සාක්ෂියක් නොවී ය). අවාසනාවකට මෙන් මෙම ප්‍රශ්නවලට ගෝයා දුන් පිළිතුර පිළිබඳ සටහනක් නොමැත.
මේ අනුව, ගොඩෝයි සතුව චිත්‍රය තිබුණ ද එය ඔහු විසින්ම අඳවන ලදැයි සියයට සියයක් සනාථ වී නොමැත.
මේ හේතුව නිසාම නිර්වස්ත්‍ර මාහා චිත්‍රය සඳහා නිරූපිකාව ලෙස කටයුතු කරන ලද්දේ කවරෙක්දැයි යන්න ද සනාථ වී නොමැත. බොහෝ විචාරකයන් විශ්වාස කරන්නේ පෙපීටා ටූඩෝ මෙම චිත්‍ර සඳහා නිරූපිකාව ලෙස පෙනී සිටි බවය.
මේ අතර තවත් මතයක් වන්නේ ගෝයා එවකට සමීප ඇසුරක් පවත්වාගෙන ගිය ඇල්බාහි ආදිපාදවරිය මෙම චිත්‍රය සඳහා පෙනී සිටි නිරූපිකාව බව ය. මෙම මතය මුල්බැසගැනීමට හේතු වූයේ ආදිපාදවරියගේ ආලේඛන චිත්‍ර රැසක් ගෝයා විසින් අඳින ලද බැවිනි. ඔවුන් අතර ඉතාමත්ම සමීප ඇසුරක් පැවති අතර 1802 දී ඇය අභිරහස් අන්දමින් මිය ගියාය. ඒ වනවිට ගෝයා නිර්වස්ත්‍ර මාහා ඇඳ අවසන් ව තිබූ නමුත් වස්ත්‍ර ඇඳි මාහා නිමකොට නොතිබුණි.
 |
| The White Duchess (නිරූපණය: ඇල්බා ආදිපාදවරිය. චිත්‍රය: ගෝයා) |
1958 දී නිර්මාණය වූ 'ද නේකඩ් මාහා' හෙවත් 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' හොලිවුඩ් චිත්‍රපටය ද ප්‍රති නිර්මාණය කරනු ලැබුවේ ඇල්බා ආදිපාදවරිය එම චිත්‍රයෙහි නිරූපිකාව වූ බව ය. එමෙන්ම සාමාන්‍යයෙන් පිළිගනු ලබන අයුරින් ඇය වස දී මරා දැමෙන බව ද එහි සඳහන් ය. ඇගේ මරණය පිළිබඳ අදහස කෙසේ වෙතත් නිරුවත් චිත්‍රයට නිරූපිකාව ලෙස කටයුතු කිරීම පිළිබඳව නම් බොහෝ ඉතිහාසකරුවන් අතර ඇත්තේ සැකයකි.
1808 දී සිව් වැනි චාර්ල්ස් බලයෙන් පහ කෙරුණ අතර චාර්ල්ස්ගේ පුත් හත්වන ෆර්ඩිනන්ඩ් රජකමට පත් විය. චාර්ල්ස් රජු යළි කිරුළ ලබා ගැනීම පිණිස නැපෝලියන් අධිරාජයාගේ උපකාර පැතීය. නැපෝලියන් කළේ චාර්ල්ස් සහ ෆර්ඩිනන්ඩ් දෙපළටම බලයෙන් ඉවත් වීමට බල කර සිය සහෝදර ජෝසෆ් කිරුලෙහි හිඳුවීමය. ගොඩෝයි ස්පාඤ්ඤය හැර ගියේය. ඔහුට යළි එරටට පැමිණීමට අවසර ලැබුණේ 1844 දී ය.
මැඩ්‍රිඩ් නුවර මුසෙයෝ ඩෙල් ප්‍රාඩෝ හෙවත් ප්‍රාඩෝ කෞතුකාගාරයේ එක් තැනෙක ගෝයාගේ මාහා චිත්‍ර දෙක වර්තමානයේදී ප්‍රදර්ශනය සඳහා තබා ඇත. එහි නිරූපිකාව පිළිබඳ මෙන්ම එය ඇඳීමේ නිශ්චිත අරමුණ පිළිබඳ අභිරහස් පසෙක තිබියදී 'නිර්වස්ත්‍ර මාහා' චිත්‍ර කලා ඉතිහාසය වෙනස් කළ කලා කෘතියක් ලෙස සැලකිය හැක්කේය.
ethama ashawen kiyawannata puluwanwidihata liya thibenawa.
ReplyDeletebohoma sthuthiyi!
DeleteChamara awidina wishwa koshayak.ithama watina lipiyak.aluth yamak aasawen kiyawala igenagaththa
ReplyDeleteManushi music gena livva nam apita gena ganna godak de thiyevi
Deleteවටිනවා බං. ටැග් කරන තවත් වටිනවා.
ReplyDeleteතැන්ක් යූ වේවා!
Deleteආසාවෙන් කියෙව්වා.. ස්තූතියි .
ReplyDeleteතැන්ක් යූ වේවා!
Deleteමේවා හොයන්න ආස හිතෙන විස්තර....මේ ගැන මම දැනගෙන හිටියෙම නෑ...
ReplyDeleteස්තූතියි චාමර.. බොහොම ආසාවෙන් කියෙව්වේ... පුලුවන්නම් තව විස්තර ටිකක හොයමු....
ගෝයා මම ආසම චිත්‍ර ශිල්පියෙක්. බලමු ඉස්සරහට :)
Deleteතැන්ක් යූ වේවා!
හොඳ ලිපියක්. මෙතන මායා නෙමෙයිද ? මාහා කියන්නේ ja යා කියල මම හිතුවේ. (හුඟක් භාෂා වල)
ReplyDeleteThank you!
Delete'ය' ශබ්දය එන්නෙ බෝල්කන් ප්‍රදේශවල නේද? සරායේවෝ වගේ. මේක නම් ෂුවර්.