ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් ජනාධිපති ධූරය සඳහා ඉදිරිපත් කෙරෙන පළමු කාන්තාව ලෙස හිලරි ක්ලින්ටන් ඊයේ ඉතිහාසයට එක් වූවාය. ඒ එරට ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ ජනපති අපේක්ෂිකාව ලෙස ඇය නිල වශයෙන් නම් කරනු ලැබීමත් සමඟය.
ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ කුඩා පක්ෂවලින් කාන්තාවන් ගණනාවක් ම ජනාධිපති ධූරය සඳහා තරඟ කර ඇත. ප්‍රථම වරට ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයකට තරඟ වැදුණ කාන්තාව වූයේ වික්ටෝරියා වුඩ්හල් ය. ඒ 1872 දී ය. එහෙත් ඩිමොක්‍රටික් හෝ රිපබ්ලිකන් හෝ පක්ෂවලින් මින් පළමුව කිසිදු කාන්තාවක ජනාධිපති ධූරයට ඉදිරිපත් වී නොමැත.
ඇමරිකාවේ උප ජනාධිපති ධූරය සඳහා වෙනමම ඡන්දයක් නොපැවැත්වෙන අතර මැතිවරණයට ඉදිරිපත්වන ජනාධිපති අපේක්ෂකයා විසින් සාමාන්‍යයෙන් සිය තරඟ සගයා නම් කරනු ලබයි. ඇමරිකානු ඉතිහාසය තුළ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් උප ජනාධිපති ධූරය සඳහා කාන්තාවන් දෙදෙනකු නම් කර තිබේ.
ප්‍රථම වරට කාන්තාවක උප ජනාධිපති ලෙස ඉදිරිපත් කළ ප්‍රධාන ඇමරිකානු පක්ෂය වූයේ ද ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ය. ඒ 1984 ජනාධිපතිවරණය සඳහා ය. මෙසේ ඉදිරිපත් කළ අපේක්ෂිකාව වූයේ ජෙරල්ඩීන් ෆෙරාරෝ ය. (මින් පසු 2008 දී රිපබ්ලිකන් අපේක්ෂක ජෝන් මැකේන් විසින් සිය උප ජනාධිපති අපේක්ෂක සගයා ලෙස සාරා පේලින් තෝරාගනු ලැබීය).
1984 ජනාධිපතිවරණයට පෙර වැඩි වාසි තිබුණේ එවක ජනාධිපති ධූරය දැරූ රොනල්ඩ් රේගන්ට ය. ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය විසින් ඔහු හා තරඟ කිරීමට තෝරාගන්නා ලද්දේ හිටපු උප ජනාධිපති වෝල්ටර් මොන්ඩේල් ය. මොන්ඩේල් සිය උප ජනාධිපති අපේක්ෂක සගයා ලෙස ෆෙරාරෝ තෝරාගත්තේය.
නිව් යෝර්ක් ප්‍රාන්තයේ 9 වන කොට්ඨාශයේ මන්ත්‍රීවරිය ලෙස 1979-85 වසරවල ඇමරිකානු කොංග්‍රසයේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලය නියෝජනය කළ ජෙරල්ඩීන් ගේ පියා ඉතාලියානු සංක්‍රමණිකයෙකි. මව ද ඉතාලි සංක්‍රමණිකයන් ගෙන් පැවතෙන්නියක් වූවාය.
1984 ජනාධිපතිවරණය මොන්ඩේල් ජයගනු ඇතැයි එතරම් බලාපොරොත්තු පළ වී නොතිබුණි. ෆෙරාරෝ තරඟ බිමට ඇතුලත් වූ විගසම මොන්ඩේල්-ෆෙරාරෝ ඡන්ද ව්‍යාපාරය කෙරෙහි යම් අවධානයක් යොමු වුවද කෙටි කළකින්ම එය යටපත් විය. විශේෂයෙන්ම ෆෙරාරෝගේ සැමියාගේ ව්‍යාපාර කටයුතු පිළිබඳ මතු කෙරුණ යම් යම් චෝදනා ඇගේ ඡන්ද ව්‍යාපාරයට ඍණාත්මකව බලපෑවේය.
ජනාධිපතිවරණයේදී රේගන් මහජන ඡන් දයෙන් සියයට 58.8 ක් තරම් විශාල ප්‍රමාණයක් ලබා ගත් අතර මොන්ඩේල් ලබාගත්තේ සියයට 40.6 ක් පමණි. මිනෙසෝටා ප්‍රාන්තය හැරුණ විට අන් සියලු ප්‍රාන්ත රේගන් විසින් ජයගත් අතර වොෂිංටන් ඩී. සී අගනුවර දී මොන්ඩේල් ජයගත්තේය.
බිල් ක්ලින්ටන් ජනාධිපති ධූරයට පත් වූ පසු 1993 දී ජෙරල්ඩීන් ෆෙරාරෝ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ඇමරිකානු තානාපති ලෙස පත් කරන ලදී. ඇය 1996 තෙක් එම තනතුරෙහි රැඳී සිටියාය.
1935 අගෝස්තු 26 වනදා උපන් ජෙරල්ඩීන් මියගියේ 2011 මාර්තු 26 වනදා ය.
ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ කුඩා පක්ෂවලින් කාන්තාවන් ගණනාවක් ම ජනාධිපති ධූරය සඳහා තරඟ කර ඇත. ප්‍රථම වරට ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයකට තරඟ වැදුණ කාන්තාව වූයේ වික්ටෝරියා වුඩ්හල් ය. ඒ 1872 දී ය. එහෙත් ඩිමොක්‍රටික් හෝ රිපබ්ලිකන් හෝ පක්ෂවලින් මින් පළමුව කිසිදු කාන්තාවක ජනාධිපති ධූරයට ඉදිරිපත් වී නොමැත.
ඇමරිකාවේ උප ජනාධිපති ධූරය සඳහා වෙනමම ඡන්දයක් නොපැවැත්වෙන අතර මැතිවරණයට ඉදිරිපත්වන ජනාධිපති අපේක්ෂකයා විසින් සාමාන්‍යයෙන් සිය තරඟ සගයා නම් කරනු ලබයි. ඇමරිකානු ඉතිහාසය තුළ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් උප ජනාධිපති ධූරය සඳහා කාන්තාවන් දෙදෙනකු නම් කර තිබේ.
ප්‍රථම වරට කාන්තාවක උප ජනාධිපති ලෙස ඉදිරිපත් කළ ප්‍රධාන ඇමරිකානු පක්ෂය වූයේ ද ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ය. ඒ 1984 ජනාධිපතිවරණය සඳහා ය. මෙසේ ඉදිරිපත් කළ අපේක්ෂිකාව වූයේ ජෙරල්ඩීන් ෆෙරාරෝ ය. (මින් පසු 2008 දී රිපබ්ලිකන් අපේක්ෂක ජෝන් මැකේන් විසින් සිය උප ජනාධිපති අපේක්ෂක සගයා ලෙස සාරා පේලින් තෝරාගනු ලැබීය).
1984 ජනාධිපතිවරණයට පෙර වැඩි වාසි තිබුණේ එවක ජනාධිපති ධූරය දැරූ රොනල්ඩ් රේගන්ට ය. ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය විසින් ඔහු හා තරඟ කිරීමට තෝරාගන්නා ලද්දේ හිටපු උප ජනාධිපති වෝල්ටර් මොන්ඩේල් ය. මොන්ඩේල් සිය උප ජනාධිපති අපේක්ෂක සගයා ලෙස ෆෙරාරෝ තෝරාගත්තේය.
නිව් යෝර්ක් ප්‍රාන්තයේ 9 වන කොට්ඨාශයේ මන්ත්‍රීවරිය ලෙස 1979-85 වසරවල ඇමරිකානු කොංග්‍රසයේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලය නියෝජනය කළ ජෙරල්ඩීන් ගේ පියා ඉතාලියානු සංක්‍රමණිකයෙකි. මව ද ඉතාලි සංක්‍රමණිකයන් ගෙන් පැවතෙන්නියක් වූවාය.
1984 ජනාධිපතිවරණය මොන්ඩේල් ජයගනු ඇතැයි එතරම් බලාපොරොත්තු පළ වී නොතිබුණි. ෆෙරාරෝ තරඟ බිමට ඇතුලත් වූ විගසම මොන්ඩේල්-ෆෙරාරෝ ඡන්ද ව්‍යාපාරය කෙරෙහි යම් අවධානයක් යොමු වුවද කෙටි කළකින්ම එය යටපත් විය. විශේෂයෙන්ම ෆෙරාරෝගේ සැමියාගේ ව්‍යාපාර කටයුතු පිළිබඳ මතු කෙරුණ යම් යම් චෝදනා ඇගේ ඡන්ද ව්‍යාපාරයට ඍණාත්මකව බලපෑවේය.
ජනාධිපතිවරණයේදී රේගන් මහජන ඡන් දයෙන් සියයට 58.8 ක් තරම් විශාල ප්‍රමාණයක් ලබා ගත් අතර මොන්ඩේල් ලබාගත්තේ සියයට 40.6 ක් පමණි. මිනෙසෝටා ප්‍රාන්තය හැරුණ විට අන් සියලු ප්‍රාන්ත රේගන් විසින් ජයගත් අතර වොෂිංටන් ඩී. සී අගනුවර දී මොන්ඩේල් ජයගත්තේය.
බිල් ක්ලින්ටන් ජනාධිපති ධූරයට පත් වූ පසු 1993 දී ජෙරල්ඩීන් ෆෙරාරෝ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ඇමරිකානු තානාපති ලෙස පත් කරන ලදී. ඇය 1996 තෙක් එම තනතුරෙහි රැඳී සිටියාය.
1935 අගෝස්තු 26 වනදා උපන් ජෙරල්ඩීන් මියගියේ 2011 මාර්තු 26 වනදා ය.
No comments:
Post a Comment