2012 වසරේ ඔලිම්පික් උළෙල අති උත්කර්ශවත් ලෙස ලන්ඩනයේදී පැවැත්විණ. රටවල් 200 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් සහභාගී වූ එය එතෙක් මෙතෙක් පැවති සාර්ථකම උළෙලක් ලෙස සළකනු ලැබුණි. එම සති කිහිපය තුළ සැබෑ වූ මෙන් ම බොඳ වූ සිහින ද සිය දහස් ගණන් වන්නට ඇත.
එක් තරුණ ක්‍රීඩිකාවක කලක් පටන් සිහින දුටුවේ ලන්ඩනයේ ඔලිම්පික් උළෙලට සහභාගී වීමටය. ඇගේ මව් රටෙහි ඇයට පුහුණුකරුවකු හෝ පහසුකම් හෝ නොවීය. ඊටත් වඩා දරුණු තත්ත්වය නම්, ක්‍රීඩාවෙහි යෙදීමම එරටේදී සිය මරණ වරෙන්තුව සටහන් කර ගැනීමක් වීම ය.
මෙහි අවසන් ප්‍රතිඵලය ඛේදනීය එකක් විය. පුහුණුකරුවකු සොයා යුරෝපයට පළා යාමට උත්සාහ කළ ඈ මධ්‍යධරණී මුහුදේ ගිලී මිය ගියාය.
ඇය නමින් සාමියා ඔමාර් ය. මිය යනවිට වයස අවුරුදු 21 කි. ඇගේ මව් රට සෝමාලියාව යි.
සෝමාලියාවේ මොගඩිෂු හි දිවි ගෙවූ සාමියා ඔමාර් පාසැල් ගමන නවතා දැමුයේ ඇගේ මව රැකියාවට ගිය කළ සිය සහෝදර සහෝදරියන් බලා ගැනීමට කෙනෙකු නොවූ හෙයිනි. ඇයට පුහුණු වීමට තිබුණේ අබලන් පිටියකි. මොගඩිෂු නුවර අන්තවාදී අල් ශබාබ් (Al-Shabaab) ත්‍රස්ත කල්ලිය විසින් පාලනය කෙරුණ සමයෙහි ක්‍රීඩාවක නිරත වීම මරණය ළඟා කරගැනීමක් විය.
සාමියා ඔමාර් 2008 බීජිං ඔලිම්පික් උළෙල සඳහා සහභාගී වූ සෝමාලි ක්‍රීඩකයින් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකු විය. පාවහන් යුවළක්වත් නොතිබූ ඇයට එම අවශ්‍යතාව සපුරාගත හැකි වූයේ සුඩාන කාන්තා කණ්ඩායමට පින් සිදු වන්නට ය. මීටර් 200 ධාවන තරඟයට සහභාගී වූ ඇය සිය මූලික තරඟය අවසන් කළේ අනෙක් ධාවකයින්ට බොහෝ පසු පසිනි. නමුත් ක්‍රීඩාංගනයේ සිටි ප්‍රේක්ෂකයෝ අවසානය දක්වා ඇය දිරිමත් කළ හ.
"අපි දන්නවා අපි අනෙක් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් වගේ නෙවෙයි කියලා" ඇය බීජිං නුවර දී මාධ්‍යවේදීන් හමුවේ කියා සිටියාය. "නමුත් අපි ඒ බව පෙන්වන්නට කැමති නැහැ. මෙහි තරඟ කරන අනෙක් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් සමඟ අපට හැරෙන්නත් බැහැ. අපි එය දන්නවා. නමුත් අපි තරඟ වදින්නේ අපගේත් අපේ රටේත් ගෞරවය වෙනුවෙන්" ඇය තවදුරටත් කීවා ය.
2010 වන විට සාමියා ඔමාර් ජීවත් වූයේ අවතැන් කඳවුරක ය. ඇයට පුහුණු වීමට ක්‍රමයක් නොවීය. එහෙත ඇගේ ලන්ඩන් ඔලිම්පික් සිහිනය නොනැසී තිබිණ. ඇය යුරෝපයට යාමට අදිටන් කර ගත්තාය. බෝට්ටුවෙන් මධ්‍යධරණිය තරණය කිරීමට ඇය තීරණය කළේ පවුලේ විරෝධතා නොතකා ය. ඇගේ දැඩි පිණ්සෙන්ඩුවීම හේතුවෙන් අවසානයේ දී ඇගේ මව ඇයට ඒ සඳහා අවසර දුන්නා ය.
2011 වනවිට සාමියා ලිබියාවට පැමිණියා ය. ඒ ගොඩබිම ඔස්සේ ඉතියෝපියාව සහ සුඩානය පසු කරමිනි. 2012 දී ඇය යුරෝපයට යෑමට බෝට්ටුවකට නැගුණේ තවත් 70 දෙනෙකු සමඟය. අතරමගදී ඉන් ධන අවසන් වීමෙන් පසු බෝට්ටුව එහා මෙහා පැද්දෙමින් තිබිණ. ගලවාගැනීමේ යාත්‍රවක් ඒ කරා ළඟා වූ නමුත් සාමියාට ජීවත් වීමේ වාසනාව නොවී ය. ගලවාගැනීමේ යාත්‍රාවට ගොඩ වීමට වූ පොරය අතරතුර කිහිප දෙනෙකු දියට වැටී ගිලුණ හ. 2008 බීජිං ඔලිම්පික් උළෙලට සහභාගී වූ මළල ක්‍රීඩිකාව ද ඒ අතර වූවා ය.
වසර අටකට පසු 2016 රියෝ ඔලිම්පික් උළෙලට ද සෝමාලියාවෙන් තරඟකරුවන් දෙදෙනෙකු සහභාගී වෙති. මින් කාන්තා මීටර 400 තරඟය සඳහා සහභාගී වූ මාරියම් මූසා ද සිය ඉසව්ව නිමා කළේ අන් ධාවකයින්ට වඩා බොහෝ පිටිපසිනි. එහෙත් ඇගේ සහභාගීත්වයම ඉතා වටිනා සිදු වීමකි.
සාමියා ඔමාර් බීජිං උළෙලට සහභාගී වී අට වසක් ගිය ද සෝමාලියාව තවමත් හිටි තැනමය. එරටින් එක් ක්‍රීඩකයකු හෝ ඔලිම්පික් උළෙලට පැමිණීම ම රන් පදක්කමක් දිනන්නා සේ වටිනා ජයග්‍රහණයකි.
එක් තරුණ ක්‍රීඩිකාවක කලක් පටන් සිහින දුටුවේ ලන්ඩනයේ ඔලිම්පික් උළෙලට සහභාගී වීමටය. ඇගේ මව් රටෙහි ඇයට පුහුණුකරුවකු හෝ පහසුකම් හෝ නොවීය. ඊටත් වඩා දරුණු තත්ත්වය නම්, ක්‍රීඩාවෙහි යෙදීමම එරටේදී සිය මරණ වරෙන්තුව සටහන් කර ගැනීමක් වීම ය.
මෙහි අවසන් ප්‍රතිඵලය ඛේදනීය එකක් විය. පුහුණුකරුවකු සොයා යුරෝපයට පළා යාමට උත්සාහ කළ ඈ මධ්‍යධරණී මුහුදේ ගිලී මිය ගියාය.
ඇය නමින් සාමියා ඔමාර් ය. මිය යනවිට වයස අවුරුදු 21 කි. ඇගේ මව් රට සෝමාලියාව යි.
සෝමාලියාවේ මොගඩිෂු හි දිවි ගෙවූ සාමියා ඔමාර් පාසැල් ගමන නවතා දැමුයේ ඇගේ මව රැකියාවට ගිය කළ සිය සහෝදර සහෝදරියන් බලා ගැනීමට කෙනෙකු නොවූ හෙයිනි. ඇයට පුහුණු වීමට තිබුණේ අබලන් පිටියකි. මොගඩිෂු නුවර අන්තවාදී අල් ශබාබ් (Al-Shabaab) ත්‍රස්ත කල්ලිය විසින් පාලනය කෙරුණ සමයෙහි ක්‍රීඩාවක නිරත වීම මරණය ළඟා කරගැනීමක් විය.
 |
| Samia Omar (Getty) |
සාමියා ඔමාර් 2008 බීජිං ඔලිම්පික් උළෙල සඳහා සහභාගී වූ සෝමාලි ක්‍රීඩකයින් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකු විය. පාවහන් යුවළක්වත් නොතිබූ ඇයට එම අවශ්‍යතාව සපුරාගත හැකි වූයේ සුඩාන කාන්තා කණ්ඩායමට පින් සිදු වන්නට ය. මීටර් 200 ධාවන තරඟයට සහභාගී වූ ඇය සිය මූලික තරඟය අවසන් කළේ අනෙක් ධාවකයින්ට බොහෝ පසු පසිනි. නමුත් ක්‍රීඩාංගනයේ සිටි ප්‍රේක්ෂකයෝ අවසානය දක්වා ඇය දිරිමත් කළ හ.
"අපි දන්නවා අපි අනෙක් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් වගේ නෙවෙයි කියලා" ඇය බීජිං නුවර දී මාධ්‍යවේදීන් හමුවේ කියා සිටියාය. "නමුත් අපි ඒ බව පෙන්වන්නට කැමති නැහැ. මෙහි තරඟ කරන අනෙක් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් සමඟ අපට හැරෙන්නත් බැහැ. අපි එය දන්නවා. නමුත් අපි තරඟ වදින්නේ අපගේත් අපේ රටේත් ගෞරවය වෙනුවෙන්" ඇය තවදුරටත් කීවා ය.
2010 වන විට සාමියා ඔමාර් ජීවත් වූයේ අවතැන් කඳවුරක ය. ඇයට පුහුණු වීමට ක්‍රමයක් නොවීය. එහෙත ඇගේ ලන්ඩන් ඔලිම්පික් සිහිනය නොනැසී තිබිණ. ඇය යුරෝපයට යාමට අදිටන් කර ගත්තාය. බෝට්ටුවෙන් මධ්‍යධරණිය තරණය කිරීමට ඇය තීරණය කළේ පවුලේ විරෝධතා නොතකා ය. ඇගේ දැඩි පිණ්සෙන්ඩුවීම හේතුවෙන් අවසානයේ දී ඇගේ මව ඇයට ඒ සඳහා අවසර දුන්නා ය.
2011 වනවිට සාමියා ලිබියාවට පැමිණියා ය. ඒ ගොඩබිම ඔස්සේ ඉතියෝපියාව සහ සුඩානය පසු කරමිනි. 2012 දී ඇය යුරෝපයට යෑමට බෝට්ටුවකට නැගුණේ තවත් 70 දෙනෙකු සමඟය. අතරමගදී ඉන් ධන අවසන් වීමෙන් පසු බෝට්ටුව එහා මෙහා පැද්දෙමින් තිබිණ. ගලවාගැනීමේ යාත්‍රවක් ඒ කරා ළඟා වූ නමුත් සාමියාට ජීවත් වීමේ වාසනාව නොවී ය. ගලවාගැනීමේ යාත්‍රාවට ගොඩ වීමට වූ පොරය අතරතුර කිහිප දෙනෙකු දියට වැටී ගිලුණ හ. 2008 බීජිං ඔලිම්පික් උළෙලට සහභාගී වූ මළල ක්‍රීඩිකාව ද ඒ අතර වූවා ය.
වසර අටකට පසු 2016 රියෝ ඔලිම්පික් උළෙලට ද සෝමාලියාවෙන් තරඟකරුවන් දෙදෙනෙකු සහභාගී වෙති. මින් කාන්තා මීටර 400 තරඟය සඳහා සහභාගී වූ මාරියම් මූසා ද සිය ඉසව්ව නිමා කළේ අන් ධාවකයින්ට වඩා බොහෝ පිටිපසිනි. එහෙත් ඇගේ සහභාගීත්වයම ඉතා වටිනා සිදු වීමකි.
සාමියා ඔමාර් බීජිං උළෙලට සහභාගී වී අට වසක් ගිය ද සෝමාලියාව තවමත් හිටි තැනමය. එරටින් එක් ක්‍රීඩකයකු හෝ ඔලිම්පික් උළෙලට පැමිණීම ම රන් පදක්කමක් දිනන්නා සේ වටිනා ජයග්‍රහණයකි.
එයා වාරිස් තරම් වාසනාවන්ත නෑ එහෙනම්.. අපරාදෙ..
ReplyDeleteසෝමාලියාවෙ ගොඩක් අය එච්චර වාසනාවන්ත නෑ තමයි
Deleteපුදුම පවක් ඒකත්. පව්. වෙන රටවල්වල ජීවිතවල පැතිකඩවල්...
ReplyDeleteඒකට අපේ අය. තියෙන දේක අගයකුත් නෑ.
Delete