සාමාන්‍යයෙන් අතිශය රිපබ්ලිකානු ප්‍රාන්තයක් ලෙස සැලකෙන ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ යූටා ප්‍රාන්තයේ ජනාධිපතිවරණ සටන තුන් කොන් තරඟයක් බවට පත් ව තිබේ. දැනට ලැබෙන මත විමසුම් ප්‍රතිඵල අනුව රිපබ්ලිකන් අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ඉදිරියෙන් සිටින නමුත් ඔහු අසළින්ම සිටීමට ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ හිලරි ක්ලින්ටන් සමත්ව සිටී.
බටහිර කඳුකර ප්‍රාන්තවලින් එකක් වන යූටා හි ජනගහනය මිලියන තුනක් පමණ වන අතර ඉන් තුනෙන් දෙකක් පමණ මෝර්මන් භක්තිකයෝ වෙති. 2012 දී තවත් මෝර්මන් භක්තිකයකු වූ මිට් රොම්නි ජනාධිපතිවරණයේදී යූටා ප්‍රාන්තයේ ඡන්දවලින් සියයට 75 ක් පමණ ලබාගත්තේය. පසුගිය ජනාධිපතිවරණ කිහිපයේදීම යූටාවලදී රිපබ්ලිකන් පක්ෂය ඡන්දවලින් තුනෙන් දෙකක් ඉක්මවා ලැබූ හ. නමුත් මෙවර ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ඡන්දවලින් සියයට 35 ක් වත් ලබාගනීද යන සැකය මතුව තිබේ. තත්ත්වය කෙතරම් භයානක ද යත් රිපබ්ලිකන් උප ජනාධිපති අපේක්ෂක මයික් පෙන්ස් යූටා ප්‍රාන්තයේ මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු සඳහා තමාම පැමිණියේය.
එමෙන්ම මැක්මලින් සිය අප්‍රසාදය රිපබ්ලිකන් පක්ෂ නායකත්වය වෙත ද පළ කරයි. කිසිදු රිපබ්ලිකානු නායකයකු ට්‍රම්ප් පක්ෂයේ නාමයෝජනා දිනා ගැනීම වැළැක්වීමට අපොහොසත් වූ බවත්, ට්‍රම්ප්ට ඇති බිය නිසා ඔහුට ප්‍රසිද්ධියේ විරුද්ධ නොවන බවත් මැක්මලින් චෝදනා කරයි.
මැක්මලින් ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයට අමුත්තකු වුවද දේශපාලනය ඔහුට අමුතු නැත. ඔහු ඇමරිකා එක්සත් ජනපද කොංග්‍රස් සභාවේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ රිපබ්ලිකන් පක්ෂ කණ්ඩායමේ ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යක්ෂ ලෙස මෑතකදී කටයුතු කළේය. එහෙයින් ඔහුට කොංග්‍රස් මණ්ඩල සාමාජිකයන් අමුත්තන් නොවේ.
ට්‍රම්ප්ට විරුද්ධව ඉදිරිපත් විය හැකි කොන්සර්වේටිව් අපේක්ෂකයකු ඔහු සෙවූ බව මැක්මලින් පවසයි. නමුත් කිසිවකු ඉදිරිපත් නොවූ කල්හි, තමාම ඡන්ද සටනට පැමිණි බව මැක්මලින් පෙන්වා දෙයි.
මෙවර ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වන ප්‍රධාන අපේක්ෂකයන් දෙදෙනාටම ඇමරිකානු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ ගෞරවයක් නැති බවත් ඔවුන් ප්‍රාන්තවල බලය අඩු කොට වොෂිංටනයට බලය කේන්ද්‍ර කිරීමට උත්සුක වන බවත් මැක්මලින් කියා සිටියි.
ඇමරිකානු සමාජය බෙහෙවින් බෙදී ඇති නමුත් ඒ බෙදීම් බොහොමයක් දේශපාලන නායකත්වය විසින් ඇති කරන ලද ඒවා බව මැක්මලින් ප්‍රකාශ කරයි. බලය වොෂිංටනයට කේන් ද්‍ර වීමත් සමඟ රජයේ නිලධාරීන්ට ජනතාවගේ ජීවිතවලට ඇඟිලි ගැසීමේ අවස්ථාව වැඩිපුර උදාවීම ද රටේ බෙදීම් සහ ප්‍රශ්න සඳහා කෙළින්ම බලපාන බව මැක්මලින් තර්ක කරයි.
මැක්මලින් සිය උප ජනාධිපතිධූර අපේක්ෂක සගයා ලෙස තෝරාගෙන ඇත්තේ 36 හැවිරිදි ටෙක්සාස් ප්‍රාන්තයේ උපන් මින්ඩි ෆින් ය. ඇය ඩිජිටල් මාධ්‍ය විශේෂඥවරියක වන අතර ට්විටර් සහ තවත් සමාගම් කිහිපයකම සේවය කර ඇත.
මැක්මලින් ජනාධිපතිවරණ සටනට ඉදිරිපත් වූයේ අගෝස්තු මස මැදදී ය. මෑතකදී ඔහුගේ ජනප්‍රියතාවය යූටා ප්‍රාන්තයේ මෙන්ම ඒ අවට ප්‍රාන්තවලද ඉහළ යමින් පවතී. ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව වන්නේ අවම වශයෙන් යූටා ප්‍රාන්තය ජය ගැනීමය.
මැක්මලින් ජනාධිපති වන ආකාරය
යූටා ප්‍රාන්තය ජයග්‍රහණය කළහොත් මැක්මලින්ට ඇමරිකාවේ මීළඟ ජනාධිපති වීමේ ඉතාම සුලු ඉඩක් පවතී. එය සිදු වන්නේ මෙසේය.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය වක්‍ර මැතිවරණයකි. එනම්, මෙහිදී ජනාධිපතිවරයා කෙලින්ම තෝරාගනු නොලැබේ. ඒ වෙනුවට තෝරාගනු ලබන්නේ ඡන්ද විද්‍යාලයක් (Electoral College) සඳහා නියෝජිතයන් හෙවත් වරකයින් පිරිසකි. ජනාධිපතිවරයා තෝරාගන්නේ ඔවුන් විසිනි.
ඡන්ද විද්‍යාලයේ සාමාජික සංඛ්‍යාව 538 කි. මින් 535 දෙනෙක් කොන්ග්‍රස් මණ්ඩලයේ සිටින නියෝජිතයන් 535 වෙනුවෙනි. මීට අමතරව කොලොම්බියා දිස්ත්‍රික්කය සඳහාද නියෝජිතයින් 3 දෙනෙකු වෙන් කොට ඇත. යම් ප්‍රාන්තයකින් කොන්ග්‍රස් මණ්ඩලයේ සෙනට් සභාවට නියෝජිතයින් දෙදෙනෙකුත්, පහල මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට යම් කිසි නියෝජිතයින් ගණනකුත් යවන බව ඔබ අසා ඇතැයි සිතමි. ඡන්ද විද්‍යාලයටද එම ප්‍රාන්තයෙන් ඊට සමාන නියෝජිත පිරිසක් යවනු ලැබේ.
ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්ත 50 සහ කොලොම්බියා දිස්ත්‍රික්කය මගින් මෙසේ ඡන්ද විද්‍යාලයට නියෝජිතයෝ පත් කෙරෙති. මෙයින් ප්‍රාන්ත දෙකකදී හැර අන් සියලු ප්‍රාන්තවලදී සිදු වන්නේ එම ප්‍රාන්තය තුල වැඩිම ඡන්ද ලබා ගත් අපේක්ෂකයාගේ පක්ෂයට ඡන්ද විද්‍යාලය සඳහා නියෝජිතයින් පත් කිරීමට අවස්ථාව ලැබීමයි. මේන් (Maine) සහ නෙබ්‍රස්කා (Nebraska) ප්‍රාන්තවල ඡන්ද විද්‍යාල නියෝජිතයි තෝරාගැනීම මදක් වෙනස් ක්‍රමයකට සිදු කරනු ලබයි. එහිදී මුළු ඡන්දවලින් බහුතරය දිනාගන්නා අපේක්ෂකයාට නියෝජිතයින් දෙදෙනෙකු ලැබේ. (සෙනට් මන්ත්‍රීන් ගණන) අනෙක් නියෝජිතයින් තෝරාගන්නේ මැතිවරණ කොට්ටාශ මට්ටමෙනි.
ඡන්ද විද්‍යාලය රැස් වන්නේ දෙසැම්බරයේ දෙවන බදාදාට පසුව එන සඳුදාය. ඒ සිය ප්‍රාන්තවල අගනුවරවලදීය. එහිදී එහි නියෝජිතයෝ සිය ඡන්දය ප්‍රකාශ කරති. එම ඡන්ද ගණන් කරන්නේ ඊළඟ මාසයේ මුලදී කොන්ග්‍රස් මණ්ඩලය විසිනි. ඒ අනුව කොන්ග්‍රස් මණ්ඩලය විසින් නිල වශයෙන් ජයග්‍රාහකයා නම් කරනුයේ මැතිවරණය පැවැත්වූ නොවැම්බරයට පසු එන ජනවාරියේදීය. ඒ අනුව ජනවාරි 20 වනදා නව ජනාධිපතිවරයා දිවුරුම් දෙයි.
මැක්මලින්ට ජනාධිපති වීමට නම් ඔහු අඩු වශයෙන් යූටා ප්‍රාන්තය ජයගත යුතු වන අතර ක්ලින්ටන් සහ ට්‍රම්ප් අතර ඡන් ද විද්‍යාලය සඳහා කරට කර සටනක් පැවතිය යුතුය. යූටා හි වරකයින් 6 දෙනෙක් වෙති. මැක්මලින් එම හය දෙනා දිනාගෙන, අනෙක් අපේක්ෂකයන් දෙදෙනාගෙන් එක් අයකුටවත් බහුතරයක් (වරකයින් 269 කට වඩා) දිනාගත නොහැකි වුවහොත් ජනාධිපතිවරයකු පත් කිරීම ඇමරිකාවේ මීළඟට පත්වන කොංග්‍රස් මණ් ඩලයේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට පැවරේ.
කොංග්‍රසයේ පහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ ආසන 435ක් වන අතර ඉන් බහුතරය රිපබ්ලිකන් නියෝජිතයන් වන බව අනුමාන කර ඇත. රිපබ්ලිකන් පාක්ෂිකයන් අතර ට්‍රම්ප් එතරම් ජනප්‍රිය නැත. මැක්මලින් ඒ බොහෝ දෙනා අතර ප්‍රකට චරිතයක් මෙන්ම ඔවුන් සමඟ කටයුතු කළ අයෙකි. ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව මෙවන් තත්ත්වයක් මතු වුවහොත් ඔවුන් බුරුතු පිටින් තමාට සහය වනු ඇති බවය.
කෙසේ නමුත් මෑතකදී පැවති සම්මුඛ සාකච්ඡාවලදී මැක්මලින් පවසා තිබුණේ ක්ලින්ටන් විසින් ට්‍රම්ප් පහසුවෙන්ම පරාජය කරනු ඇති බවය.
No comments:
Post a Comment