විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර්, නෙදර්ලන්තයේ අලුත් රජතුමා.

අද නෙදර්ලන්තයේ ජාතික දිනය වන "රැජිනගේ දිනයේදී" එරට කිරුළ දරන බියට්‍රික්ස් රැජින රජකමෙන් ඉවත්වූ අතර ඇගේ වැඩිමහල් පුත් විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් රාජ්‍යත්වයට පත් විය. ඒ අනුව වසර 123 කට පසු නෙදර්ලන්තයේ රජකමට පත්වන පළමු රජතුමා බවට එතුමා පත් වූයේය. මක්නිසාද යත්, 1890 සිට වසර 123 ක කාලයක් නෙදර්ලන්තයේ රජකම දැරූයේ රැජිනියන් තිදෙනකු බැවිනි.

සාමාන්‍යයෙන් නෙදර්ලන්තයේ ජාතික දිනය වන්නේ රැජිනගේ හෝ රජුගේ හෝ උපන් දිනයයි. එදිනට එරට ජනතාව සිය නිවෙස්වල ජාතික ධජ ඔසවන අතර විවිධාකාර සාම්ප්‍රදායික උත්සව පවත්වති. දැනට 75 වන වියෙහි පසුවන බියට්‍රික්ස් රැජින උපන්නේ 1938 ජනවාරි 31 වනදාය. ඒ අනුව නෙදර්ලන්තයේ ජාතික දිනය විය යුතුව තිබුනේ ජනවාරි 31 වනදාය. නමුත් ජනවාරි මාසය ශීත කාලයේ එළඹෙන බැවින් එළිමහන් උත්සව පැවැත්වීමේ අපහසුවක් පවතින නිසා අප්‍රේල් 30 වනදා රැජිනගේ දිනය ලෙස බියට්‍රික්ස් රැජිනගේ පාලන කාලය තුලද සලකන ලදී. ඇයට පෙර එරට රාජ්‍යත්වය දැරූ ඇගේ මව වූ ජුලියානා රැජිනගේ ජන්ම දිනය වූයේ අප්‍රේල් 30 වනදාය. 1948 සිට කිරුළ දැරූ එතුමිය 1980 දී සිය දියණියට රාජ්‍යය පවරා සිහසුනින් ඉවත් වූවාය.

විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් කුමරු උපන්නේ 1967 අප්‍රේල් 27 වනදාය. ඒ එවකට කිරුල හිමි ඔරේන්ජ්හි කුමරිය හෙවත් බියට්‍රික්ස් කුමරියගේ සහ ඇම්බර්ග්හි ක්ලවුස් කුමරුගේ පළමු දරුවා ලෙසය. (එංගලන්තයේ කිරීටභාජී කුමරා හෝ කුමරිය වේල්ස්හි කුමරා හෝ කුමරිය හෝ ලෙස හැඳින්වෙන ලෙසම නෙදර්ලන්තයේ හැඳින්වෙන්නේ ඔරේන්ජ්හි කුමරා සහ කුමරිය ලෙසය). 1851 තුන්වන විලියම් රජුගේ පුත්‍රයා වූ ඇලෙක්සැන්ඩර් කුමරුගේ උපතින් පසු නෙදර්ලන්ත රජ පවුලෙහි උපන් පළමු කුමරුවා වූයේ ඔහුය. කෙසේ වෙතත් 1968 දී සහ 1969 දී විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් කුමරුවාට යොහාන් ෆ්‍රිසෝ සහ කොන්ස්ටන්ටින් යන සහෝදර කුමාරවරුන් දෙදෙනකු ලැබිණ.

නෙදර්ලන්තයේ සහ වේල්සයේ මූලික අධ්‍යාපනය හැදෑරීමෙන් පසු 1985-1987 සමයේ නාවික හමුදාවට බැඳී පුහුණුව ලද විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් කුමාරයා 1987 දී ජර්මනියේ ලෙයිඩන් සරසවියට ඇතුළු වී 1993 දී උපාධිය සම්පූර්ණ කළේය. මේ අතර 1988 දී යලිත් නාවික පුහුණුව ලද ඔහු ලුතිනන්වරයකු (කනිෂ්ඨ ශ්‍රේණිය) බවට පත් විය. පසු කලෙක ඔහු ත්‍රිවිධ හමුදාවේම අතිරේක හමුදාවල විවිධ නිලයන්වලට උසස් කරන ලදී.



බියට්‍රික්ස් රැජින සමඟ එවකට ඔරේන්ජ්හි කුමරා සහ කුමරිය වූ විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් සහ මැක්සිමා යුවල. වඩා පැහැදිව පෙනෙන්නේ කුමරා සහ කුමරියයි. (the dutch royal family loves me!, Pixel Addict, Flickr)

විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් කුමරු 2002 වසරේ විවාහ වූයේ ආර්ජන්ටිනා ජාතික තරුණියක වූ මැක්සිමා සොරෙගුඑටා සෙරුටි සමඟය. ඈ අයිබීරියානු වංශවත් පවුල් කිහිපයකටම නෑදෑකම් කියන තැනැත්තියක වන අතර ඇගේ පියා 1979-81 සමයේ එරට කෘෂිකර්ම, පශු සම්පත් සහ ධීවර ඇමති විය. එහෙයින් එකල සිදුවූ මානව හිමිකම් කඩවීම් පිළිබඳ ඔහුද යමක් දැනගෙන ඉන්නට ඇතැයිද චෝදනාවක් විය. ඔහුට එරෙහිව එල්ලවිය හැකි විරෝධතා හේතුවෙන් විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් සහ සිය දියණිය අතර විවාහය දැක ගැනීමට පියා නාවේය. ඔවුන් විවාහ වූයේ ඇම්ස්ටර්ඩෑම් නගරයේ නියු කර්ක් (අලුත් පල්ලිය) හිදී ය. ඔවුනට දියනියෝ තිදෙනෙක් වෙති. විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් රාජ්‍යත්වයට පත්වීමත් සමඟම 9 හැවිරිදි කැතරිනා-අමාලියා කුමරිය ඔරෙන්ජ්හි කුමරිය බවට පත් වූවාය.

බියට්‍රික්ස් රැජින සිහසුන අතහරින බවට නිවේදනය කලේ ඇයට වයස අවුරුදු 75 සම්පූර්ණ වීමට දින තුනක් තිබියදීය. එනම් 2013 ජනවාරි 28 වනදාය. නියමිත දිනයේ (අප්‍රේල් 30) ඇම්ස්ටර්ඩෑම් රාජමාලිගයේදී රැජින සිහසුන අතහැරීමේ තීන්දුවට ඈ අත්සන් කළාය. ඉන්පසු අලුත් රජතුමා රාජ්‍යත්වට පත්කරගන්නා ලදී. ඉනික්බිති, මාලිගය අසලම පිහිටි නියු කර්ක් හිදී අලුත් රජතුමා පත්කරගනු ලැබුණි.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යස්ථාපිත රාජාණ්ඩුවක් වන නෙදර්ලන්තයේ රජු හෝ රැජින හෝ නාම මාත්‍ර පාලකයකු පමණි. එහෙයින් ඔහුට කිසිදු බලයක් නැත්තේය. නමුත් එය එසේම යයි කීමටද නොහැක. මහ මැතිවරණයකට පසු අලුත් ආණ්ඩුවක් පිහිටුවද්දී ඔහුට/ඇයට යම් කාර්යභාරයක් වේ. එමෙන්ම ජනතාව අතර ප්‍රසාදයක් දිනාගතහොත් රට තුල මෙන්ම රටෙන් පිටත ද ඇතැම් කරුණුවලට ඍජුව සහ ඵලදායී ලෙස මැදිහත් වීමට රජතුමාට හැකි වේ. මේ වනවිටද, සිය ජනප්‍රියත්වය වර්ධනය කරගනු පිණිස රට පුරා සංචාරය කිරීමට අභිනවයෙන් පත් වූ රජතුමා සහ රජ බිසව බලාපොරොත්තු වෙති.

රටක රජු, සිය රටෙහි තානාපතිවරයෙක් ලෙස වැදගත් කාර්යයක් ඉටු කල හැකි චරිතයකි. නෙදර්ලන්තයේ පසුගිය ශතවර්ෂයකට අධික කාලයක් රාජ්‍යත්වය දැරූ රැජිනියන් තිදෙනා විසින්ම එම කාර්යය මනාව ඉටු කෙරින. විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර් රජතුමා ජල කළමනාකරණ ක්ෂේත්‍රය කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන අතර අන්තර්ජාතික ඔලිම්පික් කමිටුවේ සාමාජිකයකුද වෙයි. 2028 වසරේ ඔලිම්පික් තරඟාවලිය නෙදර්ලන්තයට ලබා ගැනීම (1928 ඇම්ස්ටර්ඩෑම් ඔලිම්පික් උළෙලෙහි ශත සංවත්සරය වෙනුවෙන්) කෙරෙහි අවධානය යොමු වී ඇති අවස්ථාවක ඔහුගේ දායකත්වය වැදගත් වනු ඇත.